EGE BÖLGESİ ARKEOLOJİK GEZİSİ I
( BERGAMA - MİLAS ARASI )
Katılan Kişiler
Yavuz İŞÇEN
Ayça OLCAYTU
Gidilen Yerler
Pergamon (Bergama)
Pitane (Çandarlı)
Erythrai (Ildırı Köyü)
Teos (Sığacık)
Ephesos (Efes)
Priene (Güllübahçe)
Karina (Dil Gölü)
Miletos (Balat)
Didyma (Yenihisar)
Herakleia (Kapkırı Köyü)
Euromos (Selimiye)
İasos (Kıyıkışlacık Köyü)
Labranda (Kargıcak Köyü)
Pamukkale (Denizli)
Hierapolis (Pamukkale)
Gidilen Araç
Lada Niva Jeep (Yavuz).
Gidiş Tarihi
04 Eylül 1995 Saat 22.15 Ankara çıkış.
Dönüş Tarihi
11 Eylül 1995 Saat 05.00 Ankara dönüş.
Toplam Süre
6 gün 6 saat 45 dakika.
Gezinin Amacı
Ege Bölgesi'nde arkeolojik amaçlı bir gezi yapmak.
GEZİ GÜNCESİ
04 EYLÜL 1995 PAZARTESİ
Yavuz ve Ayça'dan oluşan iki kişilik ekibimizle Bergama'ya gitmek üzere saat 22.15'de Ankara'dan yola çıktık. Ankara - Sivrihisar - Afyon - Uşak - Salihli - Akhisar - Soma - Bergama hattını takip ettik.
Ankara - Sivrihisar arası : 135 km.
Sivrihisar - Afyon arası : 120 km.
Afyon - Uşak arası : 110 km.
Uşak - Salihli arası : 120 km.
Salihli - Gölmarmara arası : 25 km.
Gölmarmara - Akhisar arası : 63 km.
Akhisar - Kırkağaç arası : 31 km.
Kırkağaç - Soma arası : 13 km.
Soma - Bergama arası : 38 km.
TOPLAM : 655 km.
Toplam 655 km. yol kat ettikten sonra Bergama'ya ulaştık. Yolculuğumuz toplam 12 saat 15 dakika sürdü. Bu süre içinde toplam 3 saat 15 dakika mola verdik.
05 EYLÜL 1995 SALI
Sabah 10.30'da Bergama'ya geldik. Bergama'da Akropol'ü, Asklepion'u, Bergama Müzesi'ni ve Serapis Tapınağı'nı (Kızıl Avlu) sırası ile gezmeyi planladık. Bir pastanede kahvaltı yaptıktan sonra Bergama'nın 4 km. dışında şehrin bitişiğindeki tepenin üzerinde yer alan Akropol'e gittik. Akropol, 08.30-19.00 saatleri arasında her gün gezilebiliyor. Türklerden 20.000 TL, yabancılardan ise 100.000 TL giriş ücreti alınıyor. Akropol'ü hakkınca gezebilmek için en az iki-üç saat zaman ayrılmasında yarar var. Akropol'den sonra tekrar Bergama'nın içine döndük ve Bergama'nın içinde bulunan Asklepion'u (sağlık merkezi) gezdik. 08.30-19.00 saatleri arasında her gün gezilebilen Asklepion'a girmek için Türkler 10.000 TL, yabancılar 100.000 TL giriş ücreti ödüyorlar.
Asklepion'dan sonra Bergama Müzesi'ne gittik. Pazartesi günü dışında her gün açık olan müze 08.30-17.30 saatleri arasında gezilebiliyor. Müzeden sonra Kızıl Avlu adıyla da anılan Serapis Tapınağı'nı gezdik. Bergama'daki gezimizi tamamladıktan sonra ev yemekleri yapan bir lokantada ucuz sayılabilecek bir ücret ödeyerek karnımızı doyurduk. Daha sonra Bergama'nın ünlü helvacı dükkanlarından birine uğrayarak susamlı keten helvası aldık. Bergama'ya giderseniz susamlı keten helvası ve daha pek çok çeşit keten helva satan bu dükkanlara uğramadan sakın geçmeyin.
Saat 16.30'da Bergama'dan ayrıldık. Bergama çıkışından 8 km. sonra Ayvalık - Çanakkale ve Aliağa - İzmir yol ayrımı var. Biz Aliağa - İzmir yönüne döndük (Bergama - İzmir arası 100 km.). Yol ayrımından 16 km. sonra sağdan Çandarlı yolu ayrılıyor. Ayrımdan Çandarlı yönüne döndük ve 11 km. sonra Çandarlı'ya ulaştık. Çandarlı'da önce 13.-14. yy.larda Ceneviz şovalyeleri tarafından inşa edilmiş ve bugüne çok iyi korunmuş olarak gelen Çandarlı Kalesi'ni gezdik. Kaleye girişte herhangi bir ücret alınmıyor. Daha sonra Çandarlı Plajı'nda denize girip günün yorgunluğunu atmaya çalıştık.
Çandarlı'dan ayrılıp İzmir anayoluna çıktık ve İzmir yönüne 23 km. ilerledikten sonra Aliağa'dan geçtik. Aliağa'dan 8 km. sonra sağdan Yeni Foça - Foça yolu ayrılıyor. Ayrımdan itibaren Yeni Foça 15, Foça 35 km. Yeni Foça ve Foça arasında ilerlerken çok güzel koylardan geçtik. Bu koyları daha sonra gelip gezmenin farz olduğuna karar verdik. Foça'ya geldiğimizde hava kararmaya başlamıştı. Foça içinde ufak bir yürüyüş yaptıktan sonra İzmir'de bizi akşam yemeğine bekleyen Levent ve Nezahat'i daha fazla bekletmemek için yola koyulduk. Foça'dan 26 km. sonra tekrar İzmir anayoluna çıktık. Anayolu takiben 10 km. sonra Menemen, Menemen'den 18 km. sonra Çiğli ve Çiğli'den 17 km. sonra da İzmir'e geldik (Foça - İzmir arası toplam 71 km.). Arkadaşımız Levent arabası ile gelerek bizi İzmir girişinde karşıladı. Levent'in evinde iyi bir banyo yaptık. Çok yorgun olduğumuz için, hazırlanmış olan içki sofrasının pek hakkını veremeden uyuduk.
06 EYLÜL 1995 ÇARŞAMBA
Sabah kahvaltısını takiben İzmir'de Kemeraltı'nı gezmek üzere yola çıktık. Sokaklara yayılmış işportacıları ve dükkanların çığırtkan tezgahtarları sayesinde biraz Mahmutpaşa izlenimi veren Kemeraltı'nda sokaklara daldıkça aslında buranın büfeleri, söğüşçüleri, börekçileri, kokoreççileri, tatlıcıları ile bir açık hava lokantasını andırdığını hemen farkettik. Karadut suyu ve limonata içtikten sonra Kemeraltı'nın meşhur turşucusuna gittik. Burada aklınıza gelebilecek hemen her şeyin turşusu var. Hafif acılı turşu sularımızı içtikten sonra bir miktar turşu aldık. Gezerek Turgut ve Timur'un antikacı dükkanlarına uğradık. Daha sonra bir kebapçıda karnımızı doyurup Kemeraltı'nın ünlü tatlıcılarından Özsüt Tatlıcısı'na uğradık. Yavuz, bir porsiyon üstü kaymaklı kazandibi, bir porsiyon da üstü dondurmalı kazandibi yerken Ayça sadece dondurma yemeyi tercih etti. Bu arada İzmir'de çalışmakta olan Gülçin'le telefon görüşmesi yapıp gece Sığacık Köyü'nde buluşmak üzere randevulaştık.
Saat 12.45'de Çeşme yönüne hareket ettik. İzmir çıkışından 24 km. sonra Seferihisar yol ayrımı var. Bu ayrımdan dönmeden düz olarak devam ettik ve 78 km. sonra Çeşme'ye vardık. Yolculuğumuz toplam 55 dakika sürdü. Çeşme'de biraz dinlenip soğuk bir şeyler içtikten sonra 4 km. ileride bulunan Dalyan'a gittik. Dalyan'da bir tur attıktan sonra Çeşme'ye döndük. Daha sonra Çeşme'ye 5 km. uzaklıkta bulunan Ilıca'ya gittik. Ilıca'da bir süre dolaştıktan sonra yine 5 km. uzaklıkta bulunan Şifne üzerinden Ildırı Köyü'ne doğru yola çıktık. Şifne - Ildırı arası 11 km. (Çeşme - Ildırı Köyü arası 21 km.) Ildırı Köyü'nde köyün 500 m. kadar ilerisinde bulunan Erithrai antik kentini gezmek üzere yukarı doğru yürüdük. Erithrai antik kentinin girişinde bir bekçi kulübesi var. Ancak bize bilet kesen olmadı. Kenti gezdikten sonra buranın bekçisi ile bir süre sohbet ettik. Daha sonra Ildırı Köyü'nden Çeşme'ye dönmeksizin Kadıovacık Köyü üzerinden otobana çıkan kestirme bir yoldan otobana doğru hareket ettik. Toplam 20 km. gittikten sonra otobana ulaştık.
Ildırı Köyü - Kadıovacık Köyü arası : 11 km.
Kadıovacık Köyü - Barbaros Köyü arası : 4 km.
Barbaros Köyü - Birgi Köyü arası : 3 km.
Birgi Köyü - otoban arası : 2 km
NOT
Barbaros Köyü'nden düz devam edilmeyip Birgi Köyü yönüne dönülecek.
Otobana çıktıktan sonra İzmir yönüne doğru devam ettik. 30 km. sonra Seferihisar yol ayrımına geldik. Bu ayrımdan Seferihisar yönüne döndük. 21 km. ilerledikten sonra Seferihisar'a geldik. Seferihisar'dan 4 km. sonra da Sığacık'a ulaştık. Sığacık eski bir kale duvarı ile çevrili küçük bir köy. Sahilde Liman, Burç, Def-i Gam adlı balıkçı lokantaları var. Koyun hemen karşı kıyısında ise Deniz ve Urcan isimli balık lokantaları bulunuyor; ancak bunlar canlı müzik yapan taverna-pavyon havalı yerler.
Sığacık'ta Gülçin'le son telefon konuşmamızı da yapıp onu burada beklediğimizi belirttikten sonra köyün içinde ufak bir yürüyüş yaptık. Daha sonra akşam için en uygun lokantayı belirlemek üzere keşfe çıktık. Sığacık'ta konaklamak için çeşitli pansiyonlar bulmak mümkün. Sığacık'ın içinde denize girmek için uygun bir yer yok. Köyün 3 km. kadar dışında Akkum denilen bir kumsal ve plaj yeri bulunuyor.
Saat 21.00'da Gülçin çalıştığı şirkete ait bir Lada Niva ile Sığacık'a geldi. Biz de önceden belirlediğimiz Liman Lokantası'na giderek güzel bir rakı sofrası oluşturduk. Çupra ve rakı eşliğinde bol dedikodulu güzel bir gece geçirdik. Gülçin'in de geceyi bizimle geçirmek istemesi üzerine koyun karşı kıyısında, deniz kenarında uyku tulumlarımızla yattık. Sivrisinek saldırısı nedeniyle uyuyamadığımızdan gece yarısı kalkıp çadır kurduk. Gülçin sabah erken kalkıp İzmir'e dönmek üzere yola çıktı.
07 EYLÜL 1995 PERŞEMBE
Bir gün önce İzmir'de yenen dondurma ve gece Sığacık'ta içilen buzlu rakı Ayça'nın midesini üşütmesine neden olduğundan, Sığacık'taki kahvede aldığımız nevalelerle yaptığımız kahvaltıya Ayça pek eşlik edemedi. Kahvaltıdan sonra Sığacık'tan 5 km. ileride bulunan Teos'u gezmek üzere hareket ettik. Sığacık'tan 2 km. sonra Teos Dinlenme Parkı'ndan geçip 3 km. ilerideki Teos'a ulaştık. Anayolun hemen bitişiğinde bulunan Teos antik kenti kalıntıları oldukça dağınık bir durumda. Kentin girişinde bekçiye ait bir kulübe ve ev var. Girişte herhangi bir ücret ödemedik.
Teos'tan önce Sığacık'a oradan da 4 km. ilerideki Seferihisar'a geldiğimizde saat 11.00 olmuştu. Seferihisar'dan Efes'e gitmek üzere yola çıktık. Seferihisar - Efes arası 70 km. ve 1 saat 10 dakikalık bir yolculuktan sonra saat 12.10'da Efes'e ulaştık. Efes'de sırası ile önce antik kenti daha sonra Efes Müzesi'ni, Ayasuluk Tepesi'nde bulunan St. John Kilisesi'ni, bir Selçuklu camisi olan İsa Bey Camisi'ni ve Meryem Ana Evi'ni gezmeyi planladık. Efes antik kenti oldukça geniş bir alanda yayılım gösteriyor. Hakkınca gezmek istiyorsanız en az 3 saat ayırmanızda yarar var. Ayça'nın oldukça bitkin haline karşın Efes antik kentini gezmeyi tamamladıktan sonra antik kentten 6 km. ileride bulunan Selçuk ilçesine geldik. Bir lokantada yemek yedikten sonra Selçuk Müzesi'ni gezdik. Müze çıkışından sonra parkta bir süre dinlenip Selçuk'un içinde bulunan St. John Kilisesi'ni gezdik. Daha sonra kilisenin biraz aşağısında yer alan İsa Bey Camisi'ni dolaştık.
Saat 17.35'de Meryem Ana Evi'ne gitmek üzere Selçuk'tan ayrıldık. Önce Germencik - Aydın yoluna karayoluna çıktık ve Selçuk çıkışından 7 km. sonra Meryem Ana Evi'ne ulaştık. Meryem Ana Evi'ne giderken Yedi Uyurlar Mağarası'nın önünden geçtik, ancak burayı gezmedik. Meryem Ana Evi'nden sonra tekrar Selçuk'a döndük ve saat 18.40'da Kuşadası'na gitmek üzere Kuşadası yoluna çıktık. 14 km.lik bir yolculuktan sonra Kuşadası'na geldik. Kuşadası'nda durmaksızın 3 km. ilerideki kadınlar Plajı'na gittik. Burada biraz dolaştıktan sonra Kuşadası'na geri döndük. Güneşin batışını Güvercin Ada üzerinde bir cafe'de çay içerek seyrettikten sonra pansiyon aramaya çıktık. Uygun bir pansiyona yerleştikten sonra güzelce banyo yaptık. Daha sonra yemek yemek ve piyasa yapmak üzere dışarıya çıktık.
08 EYLÜL 1995 CUMA
Sabah Kuşadası'ndan Söke yönüne doğru hareket ettik. Kuşadası çıkışından 7 km. sonra sağdan Davutlar Köyü yolu ayrılıyor. Davutlar üzerinden Güllübahçe'ye, oradan da Priene antik kentine gitmek düşüncesiyle Davutlar ayrımından saptık. Ayrımdan 9 km. sonra Davutlar'a ulaştık. Davutlar'da bir pastanede sabah kahvaltısı yaptıktan sonra Davutlar'dan Güllübahçe'ye giden orman yolunun çok bozuk ve ulaşıma olanak tanımayacak şekilde olduğunu öğrendik.
Davutlar Köyü'nden Dilek Yarımadası Milli Parkı 8 km. (denize girilebilecek güzel plajlar var), Güzelçamlı (Panionion) ise 7 km. uzaklıkta bulunuyor. Bugünkü programımız oldukça yüklü olduğundan buraları gezmeyi daha sonraki gezilere bırakıp Davutlar'dan tekrar Söke yönüne hareket ettik. Davutlar - Söke arası 12 km. Söke'den Milas yönüne doğru devam ettik. Söke çıkışından 5 km. sonra sağdan Güllübahçe yolu ayrılıyor. Ayrımdan 7 km. sonra Güllübahçe'ye ulaştık. Güllübahçe çıkışından 3 km. sonra sağdan Priene antik kentinin yolu ayrılıyor. Bu ayrımdan sağa döndükten 1 km. sonra Priene'ye ulaştık. Girişte bilet kesiliyor. 08.30 - 19.30 saatleri arasında gezilebilen Priene için 2 saat ayırmakta yarar var. Mutlaka görülmesi gereken ören yerlerimizden bir tanesi olan Priene'yi büyük bir keyifle dolaştık. Bu arada, kazı çalışmalarının devam ettiğini de gördük.
Priene'yi gezdikten sonra geldiğimiz yoldan geri dönüp tekrar anayola çıktık. Milet'e gitmek üzere yola devam ettik. Anayola çıktıktan 7 km. sonra Atburgazı'ndan geçtik. Atburgazı'ndan 5 km. sonra da Tuzburgazı yönüne sağa ayrılan yol ayrımına geldik. Karina'yı görmek istediğimiz için Tuzburgazı girişinden sağa girip hemen ilerideki ayrımdan Doğanbey Köyü yönüne saptık. Tuzburgazı - Doğanbey arası 4 km., Doğanbey - Karina arası ise 8 km. Karina, Dilek Yarımadası Milli Parkı içinde kalan küçük bir koy; burada herhangi bir yerleşim yeri bulunmuyor.
Koyun içinde terkedilmiş durumda eski gümrük binaları ve faal durumda bir jandarma karakolu var. Karina bir kuş gölü olarak bilinen Dil Gölü'nün eski ismi. Denize girmek için uygun değil, koyun kıyısında sazdan yapılmış 5-6 tane balıkçı kulübesi ve lokantası var. Bu lokantalarda balık yemenizi mutlaka öneririz. Öğlen yemeğimizi, levrek ızgara, salata ve bira eşliğinde burada yedikten sonra geldiğimiz yoldan geri dönüp Tuzburgazı ayrımına çıktık. Ayrımdan Milet yönüne döndük. 12 km. gittikten sonra soldan ayrılan Milet yol ayrımına geldik. Ayrımdan 600 m. sonra da Milet Antik Kenti'ne ulaştık. Kapıda giriş ücreti ödedikten sonra Milet'i gezmeye başladık. Milet'i gerektiğince gezebilmek için 2 saat ayırmanızda yarar var. Milet'i gezdikten sonra hemen bitişiğindeki İlyas Bey Camisi'ni dolaştık.
Daha sonra da Milet Müzesi'ni görmek üzere 1 km. ilerideki Balat Köyü'ne gittik. Müze 17.30'a kadar gezilebiliyor. Kapanmadan müzeye yetişebilmeyi başardık. Balat'tan 4 km. ilerideki Akköy'e, Akköy'den de 16 km. ileride bulunan Yenihisar'a (Didim Apollon Tapınağı'nın bulunduğu yer) yöneldik. Tapınağı ertesi gün dönüşte gezmek düşüncesiyle Yenihisar'dan 4 km. ileride bulunan Didim Altınkum Plajı'na gittik. Hava kararmadan denize ulaşabildiğimiz için mutluyduk; günün yorgunluğunu yüzerek atmaya çalıştık. Kendi yaptığımız makarna ve yoğurt eşliğinde karnımızı doyurduktan sonra Didim'in içinde piyasa yaptık ve lokma tatlısı yedik. Geceyi kumsala kurduğumuz çadırda geçirdik. Gece yarısı bir polisin bizi kaldırmasıyla uyandık ve çadırımızı valinin konutunun önüne kurduğumuzu böylece öğrenmiş olduk. Çadırı 50 m. kadar yana taşıdıktan sonra sorun çözümlendi, biz de uykumuza geri döndük.
09 EYLÜL 1995 CUMARTESİ
Sabah pastaneden aldığımız yiyeceklerle karnımızı doyurduktan sonra geldiğimiz yoldan geri, 4 km. ilerideki Yenihisar'a gittik. Burada bulunan Didim Apollon Tapınağı'nı gezdikten sonra 16 km. ilerideki Akköy'e geldik. Akköy'den Milas yönüne gitmek üzere sağdan ayrılan yola girdik. Ayrımdan 7 km. sonra anayola çıktık. Anayoldan sağa dönüp Milas yönüne saptık (Bu ayrımdan itibaren Milas 54 km.). Ayrımdan 19 km. sonra Pınarcık'a, Pınarcık'tan 4 km. sonra da Çamiçi Köyü'ne ulaştık. Çamiçi Köyü'nden soldan Herakleia Antik Kenti (Kapıkırı Köyü) yolu ayrılıyor (ayrımda tabela var).
Herakleia'yı gezmek üzere bu ayrımdan sola döndük. Ayrımdan 10 km. sonra Bafa Gölü kenarında bulunan Herakleia Antik Kenti'ne ulaştık. Herakleia'da bir bekçi kulübesi olmakla birlikte bilet kesen herhangi biri olmadığından ücret ödemeksizin kenti gezmeye başladık. Bu dağınık antik kenti gezmek için 3 saat ayırmakta yarar var. Herakleia'yı gezdikten sonra aynı yoldan geri dönüp anayola çıktık. Anayoldan Milas yönüne (sola) saptık. Yol ayrımından (Çamiçi Köyü) 9 km. sonra Selimiye Köyü'nden geçtik. Selimiye çıkışından 4 km. sonra Euromos Antik Kenti yol ayrımı var (ayrımda tabela bulunuyor). Antik kentin kalıntıları ayrımdan 100 m. içeride bulunuyor.
Euromos'u da biletsiz olarak gezdikten sonra tekrar anayola çıkıp sola (Milas yönüne) döndük. 3 km. kadar ilerledikten sonra sağdan İasos Antik Kenti'ne giden yol ayrımı var (ayrımda tabela bulunuyor). Ayrımdan sonra 18 km. gidildiğinde İasos'a ulaşılıyor (Kıyıkışlacık Köyü). Küçük bir koyun etrafına kurulmuş olan köy oldukça sevimli görünüyor. Denize girmek istememize rağmen uygun bir yer bulamadık. Fırından aldığımız sıcak ekmekle, bakkaldan aldığımız peynir eşliğinde öğlen yemeği yedikten sonra bilet alıp İasos kalıntılarını gezmeye başladık. Gezmek için 1.5 saat ayırmakta yarar var. İasos'u gezdikten sonra geldiğimiz yoldan geri dönüp 18 km. sonra anayola çıktık; anayoldan sağa (Milas yönüne) döndük. Amacımız Labranda'ya gitmekti.
Anayola çıktıktan 2 km. sonra Dibekdere Köyü'ne ve başka birçok köye giden bir yol ayrımı var (ayrımda Labranda tabelası yok); ancak bu yol biraz uzun olduğu için fazla tercih edilmiyor. Labranda'ya gidebilmek için Milas'dan ayrılan yol kullanılıyor. Biz de bunun için önce Milas'a gitmeye karar verdik. İasos yol ayrımından 14 km. sonra Milas'a ulaşılıyor. Milas'ın içine girmeksizin anayoldan sapmadan Milas'ın girişindeki benzinlikleri geçtikten sonra soldan Labranda yolu ayrılıyor (ayrımda sarı tabela var). Bu yola girildiğinde 8 km. sonra Kargıcak Köyü'nden geçiliyor. Köyden 6 km. sonra da Labranda'ya ulaşılıyor. Milas'dan 14 km. uzaklıkta bulunan Labranda'nın yolunun 10 km.lik son kısmı oldukça bozuk ve tozlu. Labranda yakınında bulunan sodyum feldispat madenine gidip gelen büyük kamyonlar yolun bozulmasına neden olmuş. Bu bozuk yola karşın Labranda'yı görmenizi öneririz.
Labranda'ya ulaştığımızda hava kararmak üzereydi. Labranda'yı gezmeyi ertesi sabaha bırakarak geceyi ormanın içinde, yol kenarına çadır kurarak geçirdik. Kamp kurduğumuz bölgede arıcılık yapıldığı için bol miktarda arı kovanı ve arı bulunuyor. Arı sokmasına karşı alerjisi olanların dikkatli olmalarında yarar var.
10 EYLÜL 1995 PAZAR
Sabah Labranda'yı bekleyen iki bekçi ile tanıştık ve bekçi Osman Gürsoy'un rehberliğinde bilet parası ödedikten sonra kalıntıları gezmeye başladık. Kalıntıları bir saatte gezmek mümkün. Gezinin ardından, geldiğimiz yolu takiben Milas'a döndük. Milas'da maddi durumumuzu inceledikten sonra geziyi bu noktada bitirerek Ankara'ya geri dönmemiz gerektiğini anladık !
Ankara'ya dönüş yolu olarak; Milas - Yatağan - Muğla - Denizli - Dinar - Afyon - Sivrihisar - Polatlı - Ankara hattını belirledik.
Milas - Yatağan arası : 44 km.
Yatağan - Muğla arası : 27 km.
Muğla - Denizli arası : 160 km.
Denizli - Afyon arası : 235 km.
Afyon - Sivrihisar arası : 120 km.
Sivrihisar - Polatlı arası : 60 km.
Polatlı - Ankara arası : 75 km.
TOPLAM (Milas - Ankara) : 721 km.
Saat 11.25'de Milas'dan hareket ettik. Milas çıkışından 15 dakika sonra sağ taraftaki bir piknik yerinde mola vererek kahvaltı yaptık. Saat 13.00'da tekrar yola çıktık. Denizli'ye ulaştığımızda saat 15.30'du. Denizli'den Dinar - Afyon yönüne giden yola girdik. 5 km. kadar gittikten sonra soldan ayrılan Pamukkale - Hierapolis yönüne döndük. Ayrımdan 14 km. sonra Pamukkale'ye geldik. Bir süre travertenler içinde biriken sularda serinledik ve güneş banyosu yaptık. Daha sonra Hierapolis antik kentini gezdik. Pamukkale'ye girişte bilet karşılığı bir ücret ödeniyor. Bu parayı verdikten sonra Hierapolis'i gezmek için ayrıca ücret alınmıyor. Hierapolis'i gezdikten sonra güneşin batışını izlemek üzere tekrar travertenlerin üzerine geldik. Birkaç fotoğraf çektikten sonra Ankara'ya dönmek üzere yola çıktık.
Pamukka'le'den yola çıktığımızda saat 20.15'di. Geldiğimiz yoldan geri dönüp 14 km. sonra anayola çıktık. Anayoldan sola (Dinar - Afyon yönüne) döndük. Sandıklı yakınlarında bir benzinlikte yemek yedikten sonra yola devam ettik. Sivrihisar'a geldiğimizde Yavuz'da yorgunluk belirtileri başladığı için mola verip dinlenmeyi tercih ettik. Arabayı yol kenarına çekip 2 saat kadar araba içinde uyuduktan sonra tekrar yola çıktık. Saat 05.00'da Ankara'ya ulaştık.
GİDİLEN YERLERLE İLGİLİ KISA BİLGİ ve KAYNAKLAR
(PERGAMON) - BERGAMA
Bergama'da görülmesi gereken yerlerin başında Akrapol (kale) geliyor. Asklepion Kutsal Alanı, Bergama Müzesi ve Serapis Tapınağı (Kızıl Avlu) kentin diğer görülecek yerleri. İzmir ilinin Bergama ilçesinde yeralan kalıntıların İzmir'e uzaklığı 106 km. İzmir-Çanakkale yolunun 98. km.sinden sağa ayrılan 8 km.lik yol ile Bergama'ya ulaşılabiliyor. Doğu Berlin'e götürülen Zeus Sunağı'nın anayurdu olan Bergama, ayrıca helvacı dükkanları ile ünlü.
Bergama ile ilgili başlıca kaynaklar
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 171
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 327
Bergama - Fatih CİMOK
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 170 - 172
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 47 - 74
(PİTANE) - ÇANDARLI
İzmir - Çanakkale yolu takip edildiğinde Aliağa'yı 23 km. geçtikten sonra soldan ayrılan 23 km.lik yol, İzmir'in bir ilçesi olan Çandarlı'ya ulaşır. Antik Pitane kenti burada bulunmakla birlikte görünür bir kalıntısı kalmamıştır. Daha çok plajı ve Ceneviz şovalyeleri tarafından inşa edilmiş kalesi ile dikkati çekmektedir. 13. - 14. yy.da inşa edilmiş olan kale, değişik dönemlerde onarımlar görerek bugüne oldukça sağlam ve iyi korunmuş olarak ulaşmıştır.
Pitane ile ilgili başlıca kaynaklar
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 95 - 97
Aiolis - Bilge UMAR S. 21
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 360
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 170 172
(ERYTHRAI) - ILDIRI
İzmir ili Çeşme ilçesi Ildırı Köyü'nde bulunan Erytrhrai antik kalıntılarına ulaşabilmek için İzmir'den Çeşme'ye giderken, Çeşme'ye 5 km. kala Ilıca'ya gelinir. Ilıca'dan sağa ayrılan yoldan 16 km. sonra Şifne üzerinden Ildırı Köyü'ne gidilir. Erytrhrai kalıntıları köyün hemen bitişiğinde yukarıda yeralmaktadır.
Erytrhrai ile ilgili başlıca kaynaklar
Erythrai Coğrafya, Tarih Kaynakları, Kalıntılar - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU
Erythrai 2 Pişmiş Toprak Eserler - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 382
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 392
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 133 - 139
Ionia - Bilge UMAR S. 11
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 179
(TEOS) - SIĞACIK
İzmir ili Seferihisar ilçesine bağlı bir köy olan Sığacık'ın İzmir'e olan toplam uzaklığı 49 km. İzmir'den Çeşme yönüne çıkıldığında 24 km. sonra soldan Seferihisar yolu ayrılıyor. Ayrımdan 21 km. sonra Seferihisar'a, Seferihisar'dan sağa dönülüp 4 km. ilerlendiğinde Sığacık'a ulaşılıyor. Teos kalıntıları Sığacık'ın 5 km. ilerisinde bulunuyor.
Teos ile ilgili başlıca kaynaklar
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 388
Ionia - Bilge UMAR S. 12
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 389
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 116 - 126
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 180
Globe Dergisi Sayı 6 - Şubat 1994 (Sığacık)
(EPHESOS) - SELÇUK
İzmir ili Selçuk ilçesinde bulunan Efes Antik Kenti kalıntılarına ulaşabilmek için İzmir çıkışından Aydın yolunu takiben 75 km. sonra gelinen Selçuk'tan Kuşadası yönüne giden yola girip 6 km. daha gitmek gerekiyor.
Selçuk'ta gezilebilecek yerler arasında Efes Antik Kenti, St. John Kilisesi, İsabey Camisi, Selçuk Müzesi, Meryem Ana Evi, Yedi Uyuyanlar Mağarası ve Artemision sayılabilir. Bu gezimizde Yedi Uyuyanlar ve Artemision haricindeki yerleri gezdik.
Efes ile ilgili başlıca kaynaklar
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 388
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 396
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 140 - 162
Ionia - Bilge UMAR S. 30 - 35
Efes - Selahattin ERDEMGİL
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 182 - 186
Efes'in Öyküsü - Sabahattin TÜRKOĞLU
(PRIENE) - GÜLLÜBAHÇE
Priene Antik kenti kalıntıları Aydın ili Söke ilçesi Güllübahçe Köyü yakınında bulunuyor. Söke - Milas karayolu takip edildiğinde Söke çıkışından 5 km. sonra sağa ayrılan yoldan girip 7 km. ilerlendiğinde Güllübahçe'ye ulaşılıyor. Güllübahçe çıkışından 3 km. sonra sağdan Priene yolu ayrılıyor. Ayrımdan 1 km. sonra Priene'ye ulaşılıyor. Kalıntılar 370 m. yükseklikte bir tepenin üstünde yer alıyor.
Priene ile ilgili başlıca kaynaklar
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 412
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 428
Didim, Milet, Priene - Doğu GÖKSEL S. 86
Ionia - Bilge UMAR S. 38
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 177 - 195
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 203
(KARİNA) - DİL GÖLÜ
Dil Gölü, Dilek Yarımadası Milli Parkı sınırları içinde, Dilek Dağı'nın güneyinde kalan toplam 24 kilometrekarelik alana sahip bir göl. Büyük Menderes nehrinin denize ulaşma mücadelesi sırasında oluşturduğu kordonla denizi bölmesi sonucu meydana gelmiş lagün sınıfından bir göl olan Dil Gölü'nün eski ismi Karina. Türkiye'nin önemli kuş alanları içinde bulunan Büyük Menderes Deltası'nda yer alan Dil Gölü, bir kuş gölü olarak biliniyor. Tepeli pelikan, flamingo, cüce karabatak ve daha bir çok kuş türüne bu gölde rastlamak mümkün.
Dil Gölü'ne ulaşabilmek için İzmir - Selçuk - Milas karayolunu izlediğinizde Söke çıkışından 5 km. sonra sağdan Güllübahçe yolu ayrılıyor. Bu ayrımdan döndükten 7 km. sonra Güllübahçe'ye, buradan 7 km. sonra da Atburgazı'na geliniyor. Atburgazı'ndan 5 km. sonra Dil Gölü'nün kıyısına ulaşılıyor. Karina iskelesine gidebilmek için bu noktadan sağdan ayrılan Tuzburgazı yoluna dönmek ve hemen ilerideki ayrımdan Doğanbey Köyü yönüne devam etmek gerekiyor. Tuzburgazı - Doğanbey arası 4 km. Doğanbey taştan evleri ile eski bir Rum köyü. 1924'deki değişimden sonra buraya Türkler yerleştirilmiş.
Bugün çoğu kötü durumda olan bu eski evler, Ankara, İstanbul, İzmir gibi şehirlerden gelen kişilerce satın alınıp restore edilerek kullanılmaya başlamış. Doğanbey'den 8 km. sonra Karina iskelesine ulaşılıyor. Dil Gölü'nün kuzeydoğu kenarında bulunan Karina iskelesi, aynı zamanda karayolunun son noktasını oluşturuyor. Burada eskiden gümrük binası olarak kullanılmış 5-6 tane taş bina kalıntısının yanı sıra faal durumda olan bir jandarma karakolu da var. Göl kenarı olduğundan denize girmek için pek uygun bir yer değil. Kıyıda sazdan yapılmış 4-5 tane balıkçı kulübesi var. Buralarda balık ve içki bulabilmek mümkün. Fiyatlar makul. Bu kulübeler Doğanbey Köyü'ndeki balıkçılara ait. Kendi ürettikleri zeytinyağından güzel salata ve soslar hazırlıyorlar. Levrek, çupra, mercan, kefal, sinarit, turna gibi balıklar yiyebilmek mümkün. Karina'nın Söke'ye olan toplam uzaklığı 36 km.
Karina ile ilgili başlıca kaynaklar
Dilek Yarımadası Milli Parkı - Orman Bakanlığı broşürü
Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları - DHKD Yayını S. 83
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 203
Atlas Dergisi - Sayı 12, Mart 1994 S. 70 - 82
Globe Dergisi - Sayı 5, Ocak 1994 (Doğanbey)
Globe Dergisi - Sayı 7, Mart 1994 (Ege Gezisi)
Ana Britanica - Dilek Yarımadası Milli Parkı maddesi.
(MILETOS) - BALAT
Aydın ili Söke ilçesi Akköy yakınında bulunan Miletos'a, Söke-Güllübahçe hattı takip edildiğinde Söke çıkışından 36 km. sonra ulaşılıyor. Bu yoldan Miletos'a doğru gelirken Büyük Menderes Deltası'ndan, daha sonra da bir köprü ile Büyük Menderes Nehri'nin üzerinden geçilir. Köprüyü geçtikten sonra az ileride, yolun solunda ova ortasında bir tepe görülür. Bu tepe antik dönemde Lade Adası adı ile denizin üzerinde yeralmaktaydı. Ünlü Lade Deniz Savaşı bu adanın etrafında olmuştur. Büyük Menderes, taşıdığı alüvyonlarla denizi doldurunca Lade Adası'nın zamanla denizle bağlantısı kalmamıştır.
Miletos'da antik şehir, İlyas Bey Camisi ve Milet Müzesi görülebilir.
Miletos ile ilgili başlıca kaynaklar
Didim, Milet, Priene - Doğu GÖKSEL S. 36 - 85
Ionia - Bilge UMAR S. 40 - 44
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 444
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 351
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 199 - 210
VGezi Türkiye Tatil Rehberi S. 201
(DIDYMA) - YENİHİSAR
Aydın ili Söke ilçesi Yenihisar bucağında ünlü Apollon Tapınağı yeralır. Milet çıkışından sapmaksızın 20 km.lik bir yolculuktan sonra Yenihisar'a ulaşılıyor. Antik bir kent olmayan Didyma, eski dönemde Miletos'a bağlı bir bilicilik merkezi olarak gelişmiş.
Didyma Apollon Tapınağı ile ilgili başlıca kaynaklar
Didim, Milet, Priene - Doğu GÖKSEL S. 1 - 32
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 456
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 368
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 211 - 224
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 202
Ionia - Bilge UMAR S. 44
(HERAKLEIA) - KAPIKIRI KÖYÜ / BAFA GÖLÜ
Söke - Milas karayolu izlendiğinde Söke çıkışından yaklaşık 53 km. sonra Bafa Gölü kenarındaki Çamiçi bucağına gelinir. Muğla iline bağlı olan Çamiçi'nden sola ayrılan 10 km.lik yol Kapıkırı Köyü'ne ulaşır. Herakleia Antik Kenti kalıntıları bu köy ile iç içedir.
Herakleia ile ilgili başlıca kaynaklar
Eski Çağda Ege Bölgesi - George E. BEAN S. 233 - 239
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 204 - 205
Atlas Dergisi, Ağustos 1993
Atlas Dergisi, Haziran 1994
Globe Dergisi, Mart 1994
Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları - DHKD Yayınları S. 81 - 82
Mavi Yolculuk - Azra ERHAT
Mavi Anadolu - Azra ERHAT
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 373
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 475
Bafa Gölü ve Herakleia Antik Kenti'nin Öyküsü - Yavuz İŞÇEN
(EUROMOS) - SELİMİYE KÖYÜ
Muğla ili Milas ilçesi Selimiye bucağı Ayaklı Mevkii'nde yeralan Euromos Antik Kenti kalıntılarına, Söke - Milas karayolu takip edildiğinde, Selimiye geçildikten 4 km. sonra soldan ayrılan 100 m.lik yol ile ulaşılıyor. Euromos'un Milas'a uzaklığı 17 km. Euromos Antik Kenti kalıntıları içinde en dikkat çekici olanı Zeus Tapınağı. Ayrıca birkaç basamak tiyatro kalıntısı ve sur kalıntıları zeytinlikle içinde dağılmış durumda bulunuyor.
Euromos ile ilgili başlıca kaynaklar
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 228
Karia - George E. BEAN S. 42 - 48
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 477
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 132
Mavi Yolculuk - Azra ERHAT
(IASOS) - KIYIKIŞLACIK KÖYÜ
Antik dönemden kalma Iasos kenti kalıntıları Muğla ili Milas ilçesi Kıyıkışlacık Köyü yakınında bulunuyor. Söke - Milas karayolu takip edildiğinde Selimiye geçildikten 7 km. sonra (Milas'a 14 km. kala) sağdan Iasos'a yol ayrılıyor. Bu ayrımdan 18 km. sonra Iasos kalıntılarının bulunduğu Kıyıkışlacık Köyü'ne ulaşılıyor.
Iasos ile ilgili başlıca kaynaklar
Karia - George E. BEAN S. 73
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 229
Mavi Gezi - Orhan DURU
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 478
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 104
(LABRANDA) - KARGICAK KÖYÜ
Muğla ili Milas ilçesi Kargıcak Köyü yakınında bulunan Labranda, antik dönemde Mylas'a (Milas) bağlı bir kutsal yer olarak yapılmış. Labranda kalıntıları bu bakımdan antik bir kente değil, kutsal bir alana ait. Labranda'ya Söke - Milas - Yatağan anayolu takip edildiğinde Milas'ın hemen içinden soldan ayrılan 14 km.lik bir yol ile ulaşılıyor. Ayrımdan 8 km. sonra Kargıcak Köyü'nden geçilir; buradan 6 km. sonra da Labranda'ya ulaşılır. Yolu oldukça bozuk ve tozludur.
Labranda ile ilgili başlıca kaynaklar
Karia - George E. BEAN S. 60
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 476
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 228
Mavi Yolculuk - Azra ERHAT
PAMUKKALE
Denizli ili Akköy Bucağı'nda bulunan Pamukkale, sıcak ve mineralli su kaynakları ve bu suların yüzeyde oluşturduğu traverten formasyonları ile ünlü. Suyun aktığı yamaçlar, karbondioksitin uçması ve kalsiyumun çökelmesi sonucunda bembeyaz bir görüntü almış. Traverten taraçalarda biriken sularda serinleme imkanı var. Travertenler üzerinde dolaşmak, güneşlenmek ve sulara girmek ayakkabısız olmak şartıyla serbest. Suyun yüzeye çıkmış olduğu noktalarda kurulmuş olan oteller, su akışını sınırladıklarından travertenlerin kararma tehlikesi ortaya çıkmış. Travertenler üzerinden güneşin batışı oldukça iyi görüntüler veriyor.
Pamukkale'de gezilecek diğer yerler arasında, hemen bitişiğindeki Hierapolis Antik Kenti, Pamukkale Müzesi, Karahayıt sıcak su kaynağı ve Hierapolis'e 10 km. kadar uzakta bulunan Laodikea Antik Kenti sayılabilir. Biz bu gezimizde sadece Hierapolis Antik Kenti'ni dolaştık.
(HIERAPOLIS) - PAMUKKALE
Denizli'yi Afyon'a bağlayan anayolu takiben Denizli çıkışından 5 km. sonra soldan Pamukkale yolu ayrılır. Ayrımdan 14 km. sonra Pamukkale'ye ve hemen onun bitişiğinde yeralan Hierapolis Antik Kenti'ne gelinir.
Hierapolis ile ilgili başlıca kaynaklar
Pamukkale (Hierapolis) - Sabahattin TÜRKOĞLU S. 274
Gezi Türkiye Tatil Rehberi S. 274
Karia - George E. BEAN S. 277
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUOĞLU S. 108
Anadolu Uygarlıkları - Ekrem AKURGAL S. 464
Türkiyenin Az Bilinen Doğal ve Arkeooljik Değerleri - Jeolog Dr. Temuçin AYGEN S. 49
|